شناسایی موانع دستیابی به شهر پاک با تکیه بر جمع‌آوری زباله با استفاده از تئوری بنیانی (مطالعۀ موردی: شهر رشت)

تولید زباله در شهرها یکی از مهم‌ترین چالش‌های مطرح در برنامه‌ریزی شهری است که برای دستیابی به شهر سالم و به‌تبع آن شهر پاک مطرح می‌شود. پدیدة زباله از ابتدا با موضوعات مهمی از جمله چگونگی جمع‌آوری، بازیافت، نحوة دفع، مکان‌یابی دفع و... همراه است که هریک از آن‌ها نیازمند بررسی، و به‌نوعی مکمل یکدیگر هستند. جمع‌آوری زباله از سطح شهرها، موضوعی مرتبط با پاکیزگی شهری و نخستین حلقة مطرح‌شده است. این مقوله تأثیری مستقیم در سیمای شهر دارد؛ از این‌رو سهل‌انگاری در آن، شهرها را با مشکلات بسیاری مواجه می‌کند. همچنین علاوه‌بر مسائل مربوط به فناوری، با مقوله‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، مدیریتی و... درگیر است؛ بنابراین، شناسایی و رتبه‌بندی این مقوله‌ها می‌تواند در نحوة برخورد با مسئلة مورد نظر مفید باشد. در پژوهش حاضر، تنگناهای موجود در زمینة جمع‌آوری زباله در شهر رشت با به‌کارگیری روش کیفی و استفاده از تئوری بنیانی مطالعه شده است. براساسروشنمونه‌گیریهدفمندونظر، 48 نفرازشهروندانبه‌عنواننمونهانتخابشدند. گردآوری داده‌هاواطلاعاتلازم بامصاحبةنیمه‌ساختاریافته ومشاهداتمیدانیصورت گرفت. مصاحبه‌هانیز تاحصول مرحلةاشباعتئوریکادامه یافت. برمبنای نظریةبنیانی،داده‌هادرسهمرحلة کدگذاریتحلیلشدند. نتایجحاصلازآن‌ها،استخراجپنج مقولةهسته‌ایشاملعوامل تأثیرگذار اجتماعی-فرهنگی،اقتصادی، زیرساختی، مدیریتی وقوانین است.